Καμπανάκι κινδύνου για την υποχώρηση του εδάφους που παρατηρείται στη λεκάνη της Δυτικής Θεσσαλίας κρούουν οι επιστήμονες. Στα Φάρσαλα, στον Σταυρό, στον Αγιο Γεώργιο και στο Κατωχώρι έχουν σχηματιστεί ρωγμές μεγάλου μήκους επί του οδοστρώματος, ενώ ζημιές έχουν προκληθεί και σε κατοικίες.
Οι εδαφικές υποχωρήσεις οφείλονται στην υπεράντληση των υπόγειων υδροφόρων της περιοχής και οι ειδικοί τονίζουν την ανάγκη λήψης μέτρων για την αναχαίτιση του προβλήματος. Σε αντίθετη περίπτωση, αναμένεται δραματική επιδείνωση της κατάστασης με την πάροδο του χρόνου. Αλλωστε, όπως εξηγούν, πρόκειται για ένα σιωπηλό καταστροφικό φαινόμενο, που μπορεί να εξελίσσεται σε 20 ή 30 χρόνια, πλήττει όμως μεγάλες γεωγραφικές εκτάσεις.
Οι πρώτες διαρρήξεις του εδάφους εντοπίστηκαν πριν από περίπου 10 χρόνια, ενώ πρόσφατες έρευνες του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου κατέδειξαν ότι τα συμπτώματα πολλαπλασιάζονται και εξαπλώνονται γεωγραφικά. Οι ρωγμές είναι μεγάλες και τέμνουν κτίρια, με ενδεικτική την περίπτωση του Σταυρού όπου είχαν μήκος ίσο με το διπλάσιο πλάτος του χωριού.
Οπως εξηγεί ο κ. Κωνσταντίνος Λουπασάκης, λέκτορας στο Τμήμα Μηχανικών Μεταλλείων- Μεταλλουργών, ο οποίος εκπόνησε σχετική έρευνα την οποία και παρουσίασε σε πρόσφατη ημερίδα της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας, «οι εδαφικές υποχωρήσεις λόγω υπεράντλησης των υπόγειων υδάτων έγιναν αρχικά αισθητές στην Ανατολική Θεσσαλία από τις αρχές του 1990.
Ενδεικτικά αναφέρονται οι περιοχές της Κάρλας, του Στεφανοβίκιου, της Μέλισσας και του Ριζόμυλου. Στη Δυτική Θεσσαλία τα φαινόμενα πρωτοεμφανίστηκαν το 2001 πλήττοντας τις πόλεις των Φαρσάλων και του Σταυρού».
Στις περιοχές αυτές, συνεχίζει ο κ. Λουπασάκης, οι διαρρήξεις εκδηλώθηκαν εντός του οικιστικού ιστού προκαλώντας ζημιές που είχαν τη μορφή ρωγμών σε δρόμους, σπίτια, αγροικίες και αποθήκες -ορισμένες εκ των οποίων επισκευάστηκαν- ενώ άρχισαν να στραγγίζονται οι πηγές του Απιδανού, στις οποίες, σύμφωνα με τη μυθολογία, βούτηξε η Θέτις τον Αχιλλέα για να γίνει αθάνατος.
Σήμερα οι πηγές, οι οποίες βρίσκονται στο εσωτερικό του οικισμού των Φαρσάλων έχουν στερέψει τελείως.
Το 2009, σύμφωνα με αυτοψία που πραγματοποίησε το Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας και Υδρογεωλογίας του ΕΜΠ, στο οποίο συμμετέχει ο κ. Λουπασάκης, εντοπίστηκαν εδαφικές διαρρήξεις στον Αγιο Γεώργιο -μεταξύ Φαρσάλων και Σταυρού- ενώ το 2011 οι επιστήμονες κατέγραψαν ρωγμές στα Κατωχώρι και Ανωχώρι Θεσσαλίας και αρχικές διαρρήξεις στην περιοχή της Φαρκαδώνας.
Χαρακτηριστικά της υπεράντλησης είναι τα στοιχεία που αναφέρει ο κ. Λουπασάκης: Στη Φαρκαδώνα η στάθμη των υπόγειων υδάτων από το 1975 έως το 2010 μειώθηκε κατά 10 μέτρα, ενώ στα Φάρσαλα την τριακονταετία 1980-2010 η συρρίκνωση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα ήταν ακόμη μεγαλύτερη: Η στάθμη κατέβηκε κατά 30 μέτρα.
«Οταν αφαιρείται το νερό από το εσωτερικό όλα τα φορτία μεταβιβάζονται στον σκελετό του εδάφους. Εάν δεν ληφθούν μέτρα εμπλουτισμού του υδροφόρου ορίζοντα και ορθολογικής διαχείρισης των υδάτων και των καλλιεργειών, τότε οι υφιστάμενες υποδομές θα καταστραφούν, οι κατοικίες δεν θα είναι κατοικήσιμες και η τοπική ανάπτυξη θα εκμηδενιστεί», εξηγεί ο κ. Λουπασάκης.
Εκτός από την Ανατολική Θεσσαλία, όπου εντοπίζεται σοβαρό πρόβλημα, αντίστοιχα φαινόμενα παρατηρούνται και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας όπως στην Περαία Θεσσαλονίκης, στο Αμύνταιο της Φλώρινας, στη Μεγαλόπολη και το Καλοχώρι Θεσσαλονίκης το οποίο πλέον βρίσκεται 5 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας όπως η Ολλανδία...
Κατερίνα Ροββά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου